Snel en ecologisch bouwen met CLT

Omdat Tom en Marie milieubewuste mensen zijn, lag de keuze voor een lage-energiewoning voor de hand. Ze wilden echter nog een extra groen stapje zetten door ook maximaal ecologisch bouwmateriaal te gebruiken. Zo kwamen ze al snel bij CLT uit: massieve meerlagige houtplaten of kruislaaghout. Concreet is de woning opgetrokken met verschillende grote, massieve platen die uit drie, vijf of meer tegen elkaar gelijmde houtlagen bestaan. “Hout is een bouwmateriaal dat hergroeibaar is. Bovendien zorgt het tijdens de gebruiksfase voor extra CO2-opslag, wat nog een mooie klimaatbijdrage is”, vertelt Tom. “Met CLT trek je de natuur bovendien letterlijk in het interieur door, een look waar we van houden. Maar ook het prefabaspect vonden we interessant. Alles wordt op voorhand uitgetekend, inclusief alle openingen voor ramen, deuren en technieken. Vervolgens worden de platen in de fabriek geprefabriceerd om daarna op de werf als een meccano in elkaar te worden gestoken. In ons geval resulteerde dat in een halvering van de bouwtijd. Dat betekende zes maanden minder huur betalen, wat mooi meegenomen is.”

Besparende ingrepen

Vandaag is bouwen met CLT nog altijd iets duurder dan op de traditionele wijze, vooral wanneer het hout binnen volledig wordt weggewerkt. In deze case koos het koppel echter voor een maximale houtlook, waardoor al een stuk van de meerkost wegviel. Enkel op het gelijkvloers en de eerste verdieping zijn bepaalde wanddelen met gipsvezel- of gipskartonplaten bekleed. “Dat is nodig om een dynamisch ogende woning te verkrijgen, want anders verval je al snel in de chaletlook”, verduidelijkt Tom. “Op deze manier bleef de afwerking erg beperkt, wat een positieve impact op het kostenplaatje had. Enkel een beschermende olie was nodig om verkleuring van het hout tegen te gaan. Omdat we alle technieken zelf installeren, besparen we bovendien nog meer. Ook in dit opzicht bleek CLT een interessante oplossing: we hoeven immers zelf niet meer te boren of te slijpen omdat alle uitsparingen al zijn voorzien. Dit is minder werk, het risico op fouten vermindert en de woning blijft proper.” “Eveneens kostenbesparend is dat er geen zware fundering is vereist”, vervolgt Stefan Boonaert, verantwoordelijke verkoop en calculatie van De Noordboom. “Omdat de houtlagen kruiselings zijn verlijmd, worden extra sterke en stabiele platen verkregen. Dit laat toe om lichte constructies te bouwen die bovendien, dankzij hun massiviteit, een grote inertie bieden. Alles samengeteld, komen Tom en Marie uit op een investering die ongeveer identiek is als wanneer ze voor een traditioneel gebouwde woning hadden gekozen.”

Architecturale vrijheid

CLT heeft nog een andere troef achter de hand: de architecturale mogelijkheden zijn quasi eindeloos. “Wat je kan tekenen, kan in principe door CNC-gestuurde houtmachines worden gemaakt”, legt architecte Elisabeth Blontrock van durv architecten & ontwerpers uit. “Op een grondvlak van 65 m² hebben we een benutbare woonoppervlakte van ruim 180 m² gecreëerd. Drie bouwlagen en de toepassing van een vide resulteren in een woning met een groot ruimtegevoel en veel invallend zonlicht. Die vide is trouwens een perfect voorbeeld van de ontwerpvrijheid die CLT biedt: zonder balken en met een minimum aan liggers kunnen grote overspanningen en uitsparingen worden gerealiseerd. In dit project is het zadeldak eveneens in CLT uitgevoerd, wat het ecologische karakter extra onderstreept en bijdraagt tot de visuele coherentie van het geheel.”

Intensieve voorbereiding loont

Is er dan wel een nadeel aan bouwen met CLT? “De voorbereiding”, klinkt het in koor. Alhoewel alle partijen het erover eens zijn dat ‘nadeel’ niet de juiste term is. “Alles moet op voorhand worden beslist”, legt de architecte uit. “Daar kruipt veel tijd in en het vereist een intensieve begeleiding van de klant. In ruil krijg je echter een veel kortere bouwtermijn, zonder verrassingen en/of discussies op de werf.” “Inderdaad, op minder dan drie weken was deze constructie volledig wind- en waterdicht”, vervolgt Simon Verhaeghe, projectleider bij De Noordboom. “Om dit tempo te halen, is het wel belangrijk om in goede weersomstandigheden te werken. Vandaar dat wij uitsluitend in de periode april-oktober met CLT bouwen. In principe kan het ook in de andere maanden, maar dan moet je voldoende bescherming voorzien om waterinsijpeling te voorkomen. Wat de kostprijs naar omhoog duwt. En net dat willen we vermijden opdat CLT in België een eerlijke kans zou krijgen. In onze ogen is er voor deze bouwtechniek immers een mooie toekomst weggelegd. Vooral omwille van het groene karakter én de grote efficiëntie waarmee kan worden gewerkt.”